Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezinden “Donmayan Asfalt Projesi” …

Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezinden “Donmayan Asfalt Projesi” …Türkiye’nin özel sektör destekli ilk enerji merkezi Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM) Direktörü Prof. Dr. Can Erkey, donmayan asfalt projesi üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Asfalt yüzeyde buzlanmanın engellenmesi ve geciktirilmesi için geliştirilen bu yöntemin uzun vadede yüzeye tuz uygulama ihtiyacını ortadan kaldırması, çevre ve insan sağlığına zararlı etkilerinin olmaması ve ekonomik olması düşünülmektedir” dedi.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Erkey, KUTEM fikrinin nasıl doğduğu hakkında bilgi verdi.

Erkey, enerjinin dünyada gittikçe artan önemi ve Türkiye’nin cari açığının büyük bir kısmını ithal edilen enerjinin oluşturmasının Koç Üniversitesi’nde enerji çalışmalarına odaklanacak bir merkezin kurulmasının ülkeye büyük yararlar sağlayacağının düşünüldüğünü söyledi.

Bunun üzerine Koç Holding Enerji Grubu Başkanlığı ve Enerji Grubu’na bağlı şirketler ile yapılan görüşmeler sonucunda, mart 2010 tarihinde Ortak Çalışma Çerçeve Protokolü imzalanarak KUTEM’in temellerinin atıldığı bilgisini veren Erkey, Koç Enerji Grubu’yla Koç Üniversitesi’nin beraber yürüttüğü ortak birkaç araştırma projesinin başlatıldığını dile getirdi.

Bu öncül projelerde alınan ümit verici sonuçlardan sonra Koç Üniversitesi rektörünün, araştırmadan sorumlu rektör yardımcısının ve Tüpraş – Koç Holding Enerji Grubu’ nun tekrar bir araya geldiğini ve çalışmaların bir merkezden yürütülmesine karar verdiklerini aktaran Erkey, merkezin inşasında ve düzenlenmesinde ise Tüpraş ile sürekli iletişimde ve fikir alışverişinde bulunduklarını ifade etti.

KUTEM’de üç konu üzerine çalışmalar yürütüldüğü bilgisini veren Erkey, sözlerine şöyle devam etti:

“Bunlardan ilki olan fosil yakıt çalışmalarında, yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması için süreçlerin geliştirilmesi ve ithal teknolojilerin Türkiye’de üretilebilmesine yardımcı olabilmek üzerine odaklandık. İkinci çalışma alanı olan biyoyakıtların, önümüzdeki 5-10 yılda Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları arasına girmesi öngörülüyor. Günümüzde kullanılan etanol gibi biyoyakıtlar gıda fiyatlarının yükselmesine, ormanlık alanların yok olmasına ve açlığa yol açıyor. Dolayısıyla gıda olarak tüketilmeyen biyokütlelerden yakıt elde edilmesi için yosunlar, orman atıkları ve çabuk büyüyen sazlardan yakıt elde edilmesi için araştırma projeleri oluşturduk. KUTEM’in bir diğer çalışma alanı güneş yakıtları. Dünyada fosil yakıtların tükenmesinden sonra güneş enerjisini kullanarak sudan hidrojen elde etmenin yollarını bugünden araştırmaya başladık. Merkezimizde şu anda 8 tane proje yürütülüyor.”

– “Yılda 25 proje üretmeyi hedefliyoruz”

KUTEM Direktörü Erkey, merkezde gelecek birkaç yıl içerisinde yılda 25 proje üretmeyi hedeflediklerini söyledi.

Merkezin kapısının başka üniversitelerde çalışan öğretim üyeleri ile öğrencilere de açık olduğunu belirten Erkey, amaçlarının KUTEM’i dünya çapında bir enerji merkezi haline getirmek olduğunu kaydetti.

Bunun için de hem Türkiye’deki, hem de yurt dışındaki kuruluşlarla beraber çalışmaları gerektiğine inandıklarını vurgulayan Erkey, “Bunun için şimdiden birtakım adımlar atmaya başladık. Bildiğiniz gibi TÜBİTAK ülkemiz için öncelikli alanlar belirledi ve bu konularda proje desteği sağlıyor. Enerji de bu alanlardan bir tanesi. Bu çağrılara diğer üniversite ve TÜBİTAK MAM gibi araştırma enstitüleriyle beraber projeler hazırlayıp başvuru yapıyoruz” şeklinde konuştu.

Merkezin donmayan asfalt projesi üzerinde çalıştığını dile getiren Erkey, proje ile ilgili şunları kaydetti:

“Donmayan asfalt projesi, asfalt yüzeyinde donmayı engellemek veya geciktirebilmek amacıyla geliştirilen, asfalt ile uyumlu, tuzu hapseden ve bu tuzun kontrollü salımını sağlayacak bir polimer kompozit tasarım projesidir. Bu polimer kompozitin asfalta karıştırılabilme özelliği, halk arasında zift olarak da bilinen asfalt içerisindeki bitüm malzemesinin içine ilave edilen polimerden gelmektedir. Polimer kompozit içerisine tuzun hapsedilmesi ve kontrollü salımı nano parçacıklar yardımıyla sağlanmaktadır. Asfalt içerisine karıştırılabilen bu kompozitten tuzun kontrollü salımı sayesinde asfalt yüzeyindeki suyun donma noktasını düşürmesi ve böylece suyun donmasının engellenmesi veya geciktirmesi hedeflenmektedir.”

Projeye resmi olarak şubat 2011’de başladıklarını aktaran Erkey, “Tasarlanan polimer kompozit ile laboratuvarda gerçekleştirdiğimiz ön çalışmalarda tuz salımının gerçekleştiği, sıcaklık ve ısı kontrollü hücrede yapılan donma deneylerinde ise kompozit içeren bitüm üzerinde suyun donma süresinde sadece bitüm yüzeyine göre 2 ile 3 kata kadar gecikme gözlendi” ifadelerini kullandı.

Projenin birinci fazının şubat 2014 tarihinde tamamlanmasının planlandığını belirten Erkey, bir sonraki fazda ise kompozit malzemenin asfalt yüzeyinde donmayı engelleme veya geciktirme özelliğinin daha ileri seviyede araştırılması ve geliştirilmesinden sonra gerçek hayatta uygulanmasının mümkün olabileceğinin altını çizdi.

Donmayan asfaltın diğer asfalt türlerine göre faydası ve sağlayacağı ekonomik dönüşüm hakkında da bilgi veren Erkey, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Soğuk havalarda yollarda buzlanma neticesinde sıklıkla meydana gelen kazalara engel olabilmek için çeşitli yöntemler denenmiştir. Bu yöntemler arasında yolların ısıtılması veya yolların tuzlanarak buzun eritilmesi yaygın kullanılan, enerji gerektiren ve maliyeti yüksek olan yaklaşımlardır. Ülkemizde en yaygın olarak kullanılan yüzeye tuz uygulanmasının aynı zamanda çevreye, insan sağlığına ve araçlara zararlı olması, zaman ve iş gücü kaybına sebep olması gibi olumsuz etkileri vardır. Asfalt yüzeyde buzlanmanın engellenmesi ve geciktirilmesi için geliştirilen bu yöntemin uzun vadede yüzeye tuz uygulama ihtiyacını ortadan kaldırması, çevre ve insan sağlığına zararlı etkilerinin olmaması ve ekonomik olması düşünülmektedir.”

Donmayan asfalt dışında, reel hayatta uygulanabilirliği en yakın olan projeleri olarak, rafinerilerdeki ünitelerin kontrolü ve optimizasyonu için bazı yazılımlar geliştirdikleri bilgisini veren Erkey, bunların Tüpraş tarafından test edilme aşamasında olduğunu söyledi.

Yine rafineride değersiz ağır hidrokarbonları jet yakıtı ve dizel gibi ince ve değerli ürünlere dönüştürebilmek için birtakım katalizörler geliştirdiklerini ve bunların da test aşamasında olduğunu vurgulayan Erkey, “Bunun dışında yosunlardan laboratuvar ölçeğinde yakıt üretmeyi başardık” dedi.

donmayan asfalt

Kaynak :A.A

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*