Plastik Kirliliği ve Etkileri
Son yıllarda dünya genelinde plastik kullanımı hızla artarken, bu durum doğaya ciddi zararlar vermekte ve yaşamı tehdit etmektedir. Mikroplastikler, 5 mm’den daha küçük olan plastik parçacıkları ifade eder ve bu parçacıklar özellikle deniz ekosistemleri üzerinde yıkıcı etkilere yol açmaktadır. Yapılan son araştırmalar, Avrupa nehirlerinden kaynaklanan mikroplastiklerin Arktik denizlerine doğru hareket ettiğini ortaya koymaktadır.
Mikroplastikler ve Deniz Yaşamı
Yunusların Nefesindeki Mikroplastikler
ABD’de gerçekleştirilen bir araştırmada, ilk kez yunus balıklarının nefeslerinde, insan sağlığı üzerinde ciddi riskler taşıyan mikroplastiklere rastlanmıştır. Araştırma, kentsel bir alan olan Florida’daki Sarasota Koyu ile kırsal bir bölge olan Louisiana’daki Barataria Koyu’nda yaşayan şişe burunlu yunusların nefes örneklerini incelemiştir.
Toplanan nefes örneklerinde, 11 şişe burunlu yunusun hepsinde mikroplastik tespit edilmiştir. Bu durum, deniz memelilerinin nefesleriyle dışarıya saldığı mikroplastiklerin havaya karıştığına dair önemli bir kanıt sunmaktadır. Yapılan analizlerde, yunusların nefeslerinde bulunan mikroplastiklerin büyük bir kısmının, özellikle sıcak suyla yıkanma sonucunda parçacıklar bırakan ve giysi üretiminde yaygın olarak kullanılan polyesterden kaynaklandığı belirtilmiştir.
Yunusların Mikroplastik Maruziyeti
Yunusların akciğer kapasitesinin insanlardan çok daha büyük olması ve derin nefes alma yetenekleri dolayısıyla, mikroplastiklere maruz kalma oranlarının daha yüksek olabileceği düşünülmektedir. Araştırmalar, yalnızca şehirleşme veya gelişme ile ilişkili olmayan, Everest Dağı gibi “el değmemiş” bölgelerde bile mikroplastiklerin varlığını göstermektedir. Bu parçacıklar rüzgar aracılığıyla taşınarak çevreye ve yaşam alanlarına önemli zararlar vermektedir.
Sağlık Üzerindeki Etkileri
Mikroplastiğe maruz kalmanın başlıca yolları arasında yutma ve soluma yer almaktadır. Plastik soluma, akciğer iltihabı ve diğer solunum sorunlarına neden olabilmekte, bu durum insanların ve deniz yaşamının sağlığını tehdit eden bir faktör haline gelmektedir.
