Jüpiter araştırmaları için NASA tarafından uzaya gönderilen Juno aracı, uzun yıllardır gezegeni inceleyerek yeni bulgular elde ediyor.
Jüpiter’in yanından geçen Juno uzay aracından elde edilen yeni bilgiler, kırmızı leke hakkında daha evvel bilinenden daha fazla detay ortaya çıkmasını sağladı.
Gezegenin üzerindeki fırtınaların oluşturduğu dev kırmızı leke, Jüpiter’in yüzeyinde şişkin kırmızı bir daire olarak Dünya’dan da görülebiliyor.
Ama yakından bakıldığında bu lekenin, gezegende 16 bin kilometre boyunca daireler çizen, Dünya’yı büsbütün yutacak kadar büyük ve yüzlerce yıldır devam eden bir fırtına olduğunu söyleyebiliriz.
Gök bilimciler, lekenin tam olarak ne vakit oluştuğunu, neden oluştuğunu ve hatta neden kırmızı olduğunu bilmiyorlar.
KIRMIZI LEKE KÜÇÜLÜYOR
Jüpiter’in yüzeyindeki büyük kırmızı leke küçülüyor ve bilim insanları sonunda bunun nedenini bulduklarını düşünüyor.
Uzmanlara nazaran, bu bölge uzun vakittir küçük fırtınaları yutarak büyüklüğünü müdafaayı başarıyor; lakin bu fırtınalar azalmaya başladı.
2012’den bu yana, nokta daha dairesel hale geldi ve yılda yaklaşık 900 km daha süratli bir oranda küçülüyor.
Yale Üniversitesi’nde uzay meteorolojisi alanında doktora öğrencisi olan baş muharrir Caleb Keaveney ve meslektaşları, bilgisayar modeli kullanarak kırmızı leke ile Jüpiter’deki daha küçük süreksiz fırtınalar ortasındaki etkileşimleri simüle etti.
Araştırmacılar, büyük kırmızı lekeyi daha küçük fırtınalardan besleyerek, lekenin ne kadar büyüyeceğini yahut küçüleceğini denetim etti.
Model, daha küçük fırtınaları ‘yemenin kırmızı lekeyi büyüttüğünü öne sürüyordu. Yani noktanın küçülmesi, etrafta bu küçük fırtınaların daha az olduğu manasına geliyor.
Lekenin küçülmesine neden olan şeyin ne olduğunu bulmak, bilim beşerlerine onun ‘nihai sonu’ hakkında bir öngörüde bulunma fırsatı verebilir.
BİLİNENDEN DAHA DERİNLERE UZANIYOR
NASA, Jüpiter’in daireler çizen gizemli dev kırmızı lekesinin, daha evvel bilinenden çok daha fazla derine indiğini tespit etti.
Yeni araştırmalar, büyük kırmızı lekenin derinliğinin 500 km’den fazla olmadığını, jet akım rüzgarlarının ise 3 bin kilometre derinliğe kadar uzandığını ortaya koyuyor.
Bilim insanları, yeni araştırmanın dev lekeyle ilgili öteki sorulara karşılık verebileceğini düşünüyor.
Bunların ortasında onu oluşturan girdapların yapısı ve hangi süreçlerle güç kazandıkları hakkında daha fazlasını öğrenmek de var.
