Hadrianopolis’te Antik Strateji Oyunları Keşfi
Yaklaşık 1.600 yıl önce, ünlü Roma İmparatoru Hadrian’ın adını taşıyan bir şehir olan Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis’te, Roma askerlerinin boş zamanlarını değerlendirmek için oynadıkları taşlardan oluşan bir strateji oyunu tespit edildi. Arkeologlar, bu antik taşlardan ikisinin keşfini yaparak, bu lejyonerlerin eğlencelerinin, günümüzdeki birçok popüler oyunla benzerlik taşıdığını ortaya koydular.
Kazı başkanı olan Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nde öğretim üyesidir. Çelikbaş, yaptığı açıklamada, mercimek şeklinde ve disk formunda kemik objeler bulduklarını belirtti. Bu objelerden birinin üzerinde dört kollu bir sembol, diğerinin üzerinde ise sekiz kollu bir işaret yer almakta. Bu buluntular, MS 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun Orta Doğu’daki gücünü pekiştirdiği döneme ait.
Hadrianopolis, bu tür antik eserlerin yanı sıra, Roma ordusunun ünlü imparatorun altın çağında burada önemli bir varlık gösterdiğini kanıtlayan bir askeri kaleye de ev sahipliği yapmaktadır. Çelikbaş’ın açıklamaları şu şekildedir:
“Bu oyunların oynanma yöntemlerine ve içeriğine baktığımızda, askeri stratejiye dayalı oyunlar olduklarını görmekteyiz. Ele geçen objeler milattan sonra 5. yüzyıla aittir. Bu dönem bizim için oldukça önemlidir. Çünkü Hadrianopolis’te milattan sonra 2. yüzyılda bir askeri karargahın bulunduğunu daha önceki çalışmalarımızda tespit etmiştik. Bu yeni küçük buluntular, askeri varlığın uzun yıllar boyunca Hadrianopolis’te sürdüğünü ortaya koymaktadır. Tek bir obje ile bu durumu belirlemek zor, ancak çeşitli askeri karargahların varlığını gösteren objelerin ortaya çıkması, bu askeri birliğin ve muhtemelen süvari birliklerinin burada bulunduğunu da göstermektedir. Bu birliğin 200 ya da 300 yıl boyunca varlığını sürdürdüğünü söyleyebiliriz.”
Çelikbaş, bu bulguların “askeri stratejiye dayalı oyunlar” için kullanıldığını gösterdiğini ve bu tür oyunların oynayanların muhtemelen askeri bir geçmişe sahip olduğunu vurguluyor. Özel olarak, bu taşların, oyuncuların rakiplerinin taşlarını çevreleyip ele geçirmeye çalıştığı “Ludus Latrunculi” veya tavlaya benzeyen “Doudecim Scripta” adlı oyunlarda kullanıldığını belirtiyor. Bu tür oyunların, antik dünyada oldukça popüler olduğu biliniyor. Roma askerleri, boş zamanlarının çoğunu günümüzün en yaygın oyunlarının öncüllerini oynayarak geçiriyorlardı.
Örneğin, Judaea’da görevli askerlerin Alquerque adlı bir oyunu oynadığına dair kanıtlar bulunmaktadır ve bu oyun, daha sonra modern dama oyununa dönüşmüştür. Çelikbaş, “İsimleri antik çağlardan günümüze değişse de aslında bu oyunların tamamının askeri stratejiye dayalı olduğunu söyleyebiliriz.” diyerek, bu oyunların köklü geçmişini ve önemini vurgulamaktadır.
İlk yorum yapan olun