Kalın bağırsak kanseri, diğer adıyla kolorektal kanser, kalın bağırsağın iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Genellikle kolon (kalın bağırsak) veya rektumda (kalın bağırsağın son kısmı) ortaya çıkar. Dünya genelinde oldukça yaygın bir kanser türü olan kalın bağırsak kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksek bir hastalıktır. Peki, kalın bağırsak kanserini önlemek mümkün mü? İşte detaylar…
Polipler, Kanseri Tetikliyor
Hemen hemen her kanser türünde olduğu gibi, bu hastalığın önlenmesinde de erken teşhis ve tedavi büyük önem taşımaktadır. Uygulanan uygun tedavi yöntemleri, kolon kanseriyle mücadelede etkili olabilir. Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi’nden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Okçu, poliplerin vücutta kanser riskini artırdığını belirtiyor. Polipler en sık kalın bağırsakta, ardından mide ve nadiren ince bağırsakta oluşmaktadır. Prof. Dr. Okçu, kalın bağırsak kanserlerinin yaklaşık %90’ının polipler üzerinde geliştiğinin altını çiziyor ve bu nedenle poliplerin zamanında tespit edilmesi, tanı konulması ve tedavi edilmesinin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Böylece kalın bağırsak kanserinin önlenmesi mümkün hale gelebiliyor. Prof. Dr. Okçu ayrıca, “Kalın bağırsak kanserleri dünya genelinde çok sık görülmektedir. En sık görülen 10 kanser türü arasında üçüncü sırada yer almakta ve ölüm nedenleri arasında ise ikinci sıradadır.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Dışkıda Kan Görenler Dikkat
Kalın bağırsak kanserinin klinik belirtileri olabilmektedir, ancak asıl teşhis kolonoskopi ile yapılmaktadır. Okçu, “Hastaların dışkısında kan görmesi, son dönemlerde dışkı alışkanlıklarındaki değişiklikler ve bağırsak düzensizlikleri bu belirtiler arasında sayılabilir.” ifadelerini kullandı.
Yaş Oldukça Önemli
Ailede kalın bağırsak kanseri öyküsü olan bireyler, risk grubunun önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Prof. Dr. Okçu, “Ailesinde kalın bağırsak kanseri olan kişiler, kronik iltihaplı hastalıkları bulunanlar ve genetik sendromları olan hastalarda polip riski daha yüksektir.” şeklinde belirtti. Ayrıca yaş faktörü de oldukça önemlidir; kolon kanseri riski 50 yaşından sonra artmakta ve toplumun %25’inde görülebilmektedir. Okçu, açıklamasına devam ederek “60 yaş ve üzerindeki bireylerde bu oran %30, 70 yaş ve üzerindekilerde ise %70’e kadar çıkmaktadır. Bu nedenle 50 yaşından sonra mutlaka kolonoskopi yaptırılması gerekmektedir.” dedi.
Peki, Kolon Kanserinin Genel Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri
Kolon kanseri belirtileri başlangıçta hafif olabilir ve kolayca gözden kaçabilir. Ancak ilerleyen dönemlerde şu belirtiler gözlemlenebilir:
- Bağırsak alışkanlıklarında değişimler: Uzun süreli ishal, kabızlık veya dışkı kıvamında incelme gibi değişiklikler.
- Dışkıda kan: Rektal kanama veya dışkıda kırmızı ya da koyu renkli kan görülebilir.
- Karın ağrısı ve kramplar: Sürekli karın ağrısı, gaz ve kramplar yaşanabilir.
- Açıklanamayan kilo kaybı: Diyet veya egzersiz değişikliği olmaksızın hızlı kilo kaybı.
- Yorgunluk ve halsizlik: Özellikle bağırsakta kan kaybına bağlı gelişen anemi sonucu yorgunluk hissi.
- İştah kaybı: Özellikle ileri evrelerde görülen iştahsızlık.
Tanı
Kolorektal kanserin teşhisinde aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:
- Kolonoskopi: Kalın bağırsağın iç yüzeyini incelemek için en yaygın kullanılan yöntemdir.
- Biyopsi: Şüpheli dokudan alınan örneğin mikroskop altında incelenmesi.
- Gaitada gizli kan testi: Dışkıda kan olup olmadığını kontrol eden bir testtir.
- BT ve MR: Kanserin yayılma derecesini belirlemek için kullanılan görüntüleme yöntemleridir.
Tedavi
Kalın bağırsak kanserinin tedavisi, kanserin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve kanserin yayılımına göre değişiklik göstermektedir:
- Cerrahi: Kanserli dokunun alınması için yapılan cerrahi müdahale, erken evrelerde en etkili tedavi yöntemidir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini yavaşlatmak için uygulanan ilaç tedavisidir.
- Radyoterapi: Radyasyon kullanarak kanserli hücrelerin yok edilmesi işlemidir.
- Hedefe yönelik tedavi: Kanser hücrelerindeki belirli özelliklere yönelik ilaçlarla gerçekleştirilen tedavi yöntemidir.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sisteminin kanserle mücadele etmesini sağlayan ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir.
Kolorektal kanserin erken evrede tespit edilmesi, tedavi başarısını önemli ölçüde artırmaktadır. Özellikle 50 yaş ve üzerindeki bireylerin düzenli tarama testleri yaptırması önerilmektedir.
