Etiyopya’nın Altında Gizli Bir Okyanus Oluşuyor
Bilim insanları, Etiyopya’nın derinliklerinde, Dünya’nın yüzeyinin altından gelen “kalp atışı” benzeri bir titreşim tespit ettiler. Bu süreç, Afrika kıtasını yavaş yavaş ikiye ayırarak, altı Afrika ülkesine yeni bir kıyı şeridi kazandıracak olan bir okyanusun oluşmasına yol açacak. Ancak bu değişim, milyonlarca yıl sürecek.
Afar Bölgesi ve Tektonik Faaliyetler
Southampton Üniversitesi‘nden yer bilimcilerin öncülüğünde gerçekleştirilen uluslararası bir araştırma ekibi, Dünya’nın derinliklerinden gelen erimiş manto kayasının ritmik yükselişlerini tespit etti. Bu sıcak kayaçlar, Afrika’nın altından yüzeye doğru kabarıyor ve Etiyopya’nın Afar bölgesi‘nden başlayarak kıtayı yavaş yavaş parçalıyor.
Afar bölgesi, Dünya üzerinde üç tektonik fayın kesiştiği nadir yerlerden biridir: Etiyopya Ana Rift Vadisi, Kızıldeniz Fayı ve Aden Körfezi Fayı. Daha önce bilim insanları, Afrika plakalarının sadece birbirinden uzaklaştığını düşünüyordu. Ancak yeni çalışmalar, bu ayrışmanın arkasında yatan yer altındaki yoğun volkanik faaliyetlerin etkili olabileceğini gösterdi.
Mantodaki Ritmik Atımlar
Yeni araştırma, bu süreci daha ayrıntılı bir şekilde açıklıyor. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, Afar’ın altındaki manto sabit değildir; adeta bir kalp gibi atmakta ve bu atımlar, üzerindeki tektonik plakaya sürekli baskı yapmaktadır. Bu baskı, nihayetinde plakayı kırarak kıtanın bölünmesine ve yeni bir okyanusun oluşmasına yol açacaktır.
Araştırmanın başyazarı Dr. Emma Watts, “Afar’ın altındaki manto ne homojen ne de hareketsiz. Ritmik atıyor ve bu atımlar, kendine özgü kimyasal izler taşıyor” dedi. Araştırmacılar, Afar bölgesi ve Etiyopya Ana Rift Vadisi boyunca 130’dan fazla volkanik kaya örneği toplayarak, derin yer yapısını ortaya çıkardılar.
Volkanik Faaliyetlerin Etkisi
Çalışmanın bir diğer yazarı Dr. Derek Keir, bu bulguların volkanlar, depremler ve kıtasal ayrılma süreçlerine dair bilimsel anlayış üzerinde “derin etkiler” yarattığını ifade etti. “Bu çalışma, derin manto yükselmelerinin tektonik plakaların altında hareket edebileceğini ve volkanik faaliyetlerin en ince noktalarda yoğunlaşmasını sağlayabileceğini gösteriyor” dedi.
Yeni Kıta ve Okyanus Oluşumu
Afrika Doğu Rift Sistemi (EARS), Dünya’nın en büyük aktif kıtasal yarık sistemidir ve yaklaşık 3 bin 500 kilometrelik bir alan boyunca Afrika kıtasını adeta yırtmaktadır. Ocak ayında, Kalifornia Üniversitesi‘nden Profesör Ken Macdonald, kıtanın beklenenden daha hızlı ayrıldığını belirtmiştir. Somali, Etiyopya’nın bazı bölümleri ile Kenya ve Tanzanya’nın bir kısmı, yeni bir kıta oluşturacak.
Bu yeni kıta, beraberinde yeni bir okyanus kıyısıyla birlikte var olacaktır. Macdonald, bölgeye suyun dolmaya devam etmesi halinde, oluşacak yeni okyanusun Atlantik Okyanusu kadar derin olabileceğini de vurgulamıştır. Ancak, kıtanın tamamen ayrılması ve yeni okyanusun oluşması birkaç milyon yıl daha sürecektir.
Sonuç Olarak Bilimsel Gelişmeler
Etiyopya’nın altındaki manto aktivitesi ve bunun getirdiği volkanik süreçler, bilim dünyasında büyük bir heyecan yaratmaktadır. Bu süreçler, kıtasal ayrılma ve yeni okyanus oluşumunu tetikleyerek, gelecekte Dünya’nın jeolojik yapısında önemli değişikliklere neden olacaktır. Bilim insanları, bu dinamik süreçleri daha iyi anlamak ve gelecekteki bu büyük değişimlerin etkilerini öngörmek için çalışmalarını sürdürmektedir.
İlk yorum yapan olun