Uzayda Mikropların Davranışları Üzerine Araştırmalar
Uzmanlar, mikropların zorlu uzay ortamlarında nasıl davrandıklarını ve bu koşullarda nasıl çoğalabileceklerini incelemek amacıyla, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (UUİ) dış yüzeyinden mikrobiyolojik örnekler toplamayı planlıyorlar. Astronotlar, yaklaşan bir uzay yürüyüşü esnasında, uluslararası uzay istasyonunun dış kısmından bu örnekleri toplamaya çalışacaklar.
NASA’nın Salı günü yaptığı açıklamaya göre, yüzey örnekleri, yaşam destek sistemi havalandırmalarının etrafında toplanacak. Bu çalışma, UUİ’nin mikroorganizmaları uzaya salıp salmadığı ya da bu süreçlerin nasıl gerçekleştiğine dair sorulara yanıt bulmayı hedefliyor. Toplanacak olan örnekler, daha sonraki aşamalarda Dünya’da detaylı bir şekilde analiz edilecek.
Uzay araçları ve uzay giysileri, görevlerden önce sterilize edilse de, astronotlar, temizlenemeyen ve temizlenmeleri de gerekmeyen özel mikrobiyomlara sahiptirler. Bu nedenle, astronotlar uzaya fırlatıldıklarında yanlarında trilyonlarca mikroorganizmayı da götürmüş olurlar. NASA mikrobiyoloğu Sarah Wallace, bu konuda yaptığı açıklamada, “Uzaya gönderdiğimiz her şeyi sterilize edemiyoruz ve bunu da istemiyoruz. Ancak potansiyel patojenlerin istasyona ulaşmasını sınırlamak için çok şey yapıyoruz.” dedi. Wallace, ayrıca, “Fırlatma sırasında kargo, yiyecek, araçlar ve mürettebat üyelerinin her birinin kendi mikrobiyomu veya mikrop takımı vardır. Her şey istasyona ulaştığında, bu mikrobiyomlar uzay istasyonu mikrobiyomunun bir parçası haline gelir.” şeklinde ekledi.
Ancak uzaya ulaşan bu mikrobiyomlar, Dünya’dakilere göre çok daha zorlu bir ortamla karşılaşmaktadırlar. Radyasyon, mikro yerçekimi gibi aşırı koşullarla karşılaşan bu canlıların bir kısmı hayatta kalmayı başararak ortama uyum sağlamakta ve çoğalmaktadır. Bu benzersiz çevresel baskılar, Dünya’da gözlemlenmeyen mikrobiyal mutasyonları tetikleyebilir. Bilim insanları, aşırı koşullara dayanabilen bu yaşam formlarına, yani ekstremofillere, büyük bir ilgi duymaktadırlar. Bu canlıların özellikleri, Dünya’daki endüstriler için önemli sonuçlar doğurabilir ve bu dayanıklı mikropların Ay veya Mars gibi diğer dünya dışı yerlerde nasıl hayatta kalabileceklerine dair değerli bilgiler sunabilir.
Astronotlar, bu eşsiz mikrobiyomu izlemek ve anlamak için UUİ’nin iç kısmını düzenli olarak temizlemekte ve örnekler almaktadırlar. Yakında gerçekleştirilecek olan UUİ’nin dış kısmından mikrobiyolojik örnek toplama işlemi, istasyonun havalandırma egzozu aracılığıyla muhtemelen bu mikropların bir kısmının uzaya atılması nedeniyle yapılmaktadır. Bu örnekler, Dünya’daki yaşamın uzaydan geldiğine dair bir hipotez olan Panspermia konsepti üzerine de önemli bir katkı sağlayabilir. Bu hipotezin geçerliliği için, Dünya’daki yaşamı başlatmış olabileceği düşünülen tek hücreli canlıların, uzaydaki zorlu ortama karşı dayanıklı olmaları ve uzun süreler boyunca hayatta kalabilmeleri gerekmektedir. İlginç bir şekilde, daha önceki çalışmalarda hem alglerin hem de tardigradların uzay boşluğunda oldukça iyi performans gösterdiği ortaya konmuştur.
