Çin’in Yapay Güneşi: Nükleer Füzyonda Yeni Bir Rekor
Enerji üretim yöntemlerimizi köklü bir şekilde değiştirme potansiyeline sahip nükleer füzyon alanında, Çin’den heyecan verici bir gelişme geldi. Ülkenin “yapay güneşi” olarak bilinen Deneysel İleri Süperiletken Tokamak (EAST) nükleer füzyon reaktörü, 20 Ocak’ta 1.066 saniye boyunca sürdürülebilir ve yoğun bir plazma döngüsü oluşturmayı başardı. Bu, önceki rekorun 403 saniye olduğu göz önüne alındığında, neredeyse iki katına çıkan bir başarı olarak dikkat çekiyor.
Bu yeni rekor, Çin’in “yapay güneşi”nin büyük bir başarıya ulaşmış olduğunu gösteriyor. Uzun süre boyunca sorunsuz bir şekilde çalışabilmesi, nükleer füzyon reaktörlerinin geleceği açısından son derece önemli bir gelişme. Nükleer füzyon, ısı ve basınç kullanarak iki hafif atomun bir araya gelerek daha ağır bir atom oluşturması sürecidir; bu süreç, Güneş ve diğer yıldızlardaki enerji üretimini taklit eder. Güneş’teki basınç, Dünya’daki reaktörlerden çok daha yüksek olduğu için, bilim insanları genellikle daha yüksek sıcaklıklara ulaşarak bu farkı telafi etmeye çalışmaktadır.
EAST reaktörünün plazma döngüsü, Güneş’ten yaklaşık altı kat daha sıcak bir ortamda gerçekleştirilmiştir. Nükleer füzyonun, “gelecek için uygun” bir enerji yöntemi olarak görülmesinin en büyük nedenlerinden biri, sera gazı emisyonları oluşturmadan enerji üretebilmesidir. Bu özellik, nükleer füzyonu, günümüzdeki enerji üretim yöntemlerine göre iklim değişikliğini daha etkili bir şekilde kontrol etme imkanı sunan bir seçenek haline getiriyor.
Çin’in EAST projesi, plazmanın uzun süre boyunca sürekli yanmasını sağlamak için tasarlanmış manyetik hapsetme reaktörleri arasında yer alan özel bir tokamak türüdür. Ancak şu ana kadar bu tür reaktörlerin hiçbiri, nükleer füzyonun kendi enerjisini yarattığı ve sürekleyebildiği “tutuşma” aşamasına ulaşmayı başaramadı. Yine de, bu yeni rekor, bu önemli başarıya ulaşma yolunda büyük bir adım olduğu kesin.
