Alzheimer Hastalığı: Çağımızın Vebası
Alzheimer, henüz kesin bir tedavisi bulunmayan, çağımızın en ciddi sağlık sorunlarından biri olarak kabul edilen bir hastalıktır. Hem hastaların hem de onların yakınlarının yaşam kalitesini büyük ölçüde düşüren bu rahatsızlığın tedavisinin bulunması için dünya genelinde birçok araştırma ve çalışma yürütülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Alzheimer hastalığıyla ilgili çarpıcı veriler sunmaktadır. DSÖ’ye göre, dünya genelinde artan yaşlı nüfusla birlikte 55 milyonun üzerinde kişi Alzheimer hastalığıyla mücadele etmektedir.
HER YIL 10 MİLYON YENİ VAKA
DSÖ verilerine göre, her yıl yaklaşık 10 milyon kişiye Alzheimer tanısı konulmaktadır. Eğer bu trend devam ederse, 2050 yılına kadar Alzheimer hastalarının sayısının 139 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. Dünya genelinde her 3,2 saniyede bir kişinin Alzheimer’a yakalandığı düşünülmektedir. Bu hastalık hakkında farkındalık oluşturmak ve hastalar ile yakınlarına destek olmak amacıyla her yıl 21 Eylül “Dünya Alzheimer Günü” etkinlikleri düzenlenmektedir.
BUNAMA, ÖLÜM NEDENLERİ ARASINDA 7. SIRADA
Bunama (demans) hastalığı, “7. önde gelen ölüm nedeni” olarak tanımlanmakta ve Alzheimer, bu türlerin en yaygın olanıdır. Bu durum, beyin hücrelerinin zamanla ölümüyle sonuçlanan hafıza kaybı, bilişsel fonksiyonların azalması ve genel anlamda zihinsel yeteneklerde düşüş şeklinde kendini göstermektedir. Her yıl dünya genelinde Alzheimer nedeniyle binlerce kişi hayatını kaybetmektedir.
21. YÜZYILIN KABUSU
İlk kez 1906 yılında Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan bu hastalık, 65 yaş üstü bireylerde beyin dokularında ciddi hasarlara yol açarak “21. yüzyılın kabusu” olarak anılmaktadır.
BİLİNEN KESİN BİR TEDAVİ YÖNTEMİ YOK
Alzheimer, günlük yaşam aktivitelerinde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile kendini gösteren nöropsikiyatrik semptomlar ve davranış değişiklikleri ile tanımlanan nörodejeneratif bir hastalıktır. Ne yazık ki, bu hastalık için bilinen kesin bir tedavi yöntemi mevcut değildir.
65 YAŞ VE ÜSTÜ RİSK GRUBU
Uzmanlar, Alzheimer hastalığının görülme sıklığının 65 yaşından sonra her 5 yılda bir iki kat arttığını belirtmektedir. Bu nedenle yaşlı bireylerin bu hastalığa karşı daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
DÜNYA ÇAPINDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Her yıl 10 milyon yeni Alzheimer vakası eklenirken, bu hastalığa yakalananların yüzde 60’tan fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Bu durum, sağlıklı yaşam koşulları ve sağlık hizmetlerine erişim açısından önemli bir sorun teşkil etmektedir.
KÜRESEL MALİYET 2,8 TRİLYON DOLAR
Alzheimer hastalığının mevcut yıllık küresel maliyeti 1,3 trilyon ABD doları olarak tahmin edilmektedir. Ancak, bu maliyetin 2030 yılına kadar 2,8 trilyon ABD dolara kadar yükselebileceği öngörülmektedir. Bu miktar, 2030 yılında Alzheimer’ın yıllık küresel maliyetinin dünyanın en büyük 8. ekonomisi olan İtalya’nın şu anki yıllık gayrisafi yurt içi hasılasını (GSYİH) geride bırakacağı anlamına geliyor.
TÜRKİYE’DE DURUM
Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı verilerine göre yaklaşık 700 bin Alzheimer hastası bulunmaktadır. Bu, ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir.
ALZHEİMER, DEMANSIN BİR TÜRÜDÜR
Alzheimer, genel olarak “Demans türü” olarak nitelendirilen bilişsel gerilemenin en yaygın formudur ve daha çok ileri yaşlarda görülmektedir.
YÜZDE 75’İ TEŞHİS EDİLMİYOR
Alzheimer’s Disease International (AZI) tarafından hazırlanan 2021 raporuna göre, dünya genelindeki demans hastalarının yaklaşık yüzde 75’inin teşhis edilmediği tahmin edilmektedir. Farkındalık eksikliği, teşhis koyma sürecinde önemli bir engel teşkil etmektedir. Düşük ve orta gelirli bazı ülkelerde bu oran yüzde 90’a kadar çıkabilmektedir.
DEPRESYON RİSKİ
Uzmanlar, hipertansiyon, diyabet, obezite, sigara ve alkol tüketimi gibi faktörlerin yanı sıra depresyonun da Alzheimer riskini artırabileceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır.
TEDAVİ ARAŞTIRMALARI DEVAM EDİYOR
Mevcut tedavi yöntemleri, demansı iyileştirmek veya ilerlemesini durdurmak için yeterli değildir. Bununla birlikte, çeşitli klinik deneyler aşamasında birçok yeni tedavi seçeneği araştırılmaktadır.
BUNAMA RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN ÖNERİLER
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak
- Kilo kontrolüne dikkat etmek
- Sağlıklı beslenmek
- Tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini korumak
Kaynak: Anadolu Ajansı (AA)
