Türkiye’de yürütülen en kapsamlı “vatandaş bilimi” projesi olan “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesi, Ramazan Bayramı tatili süresince kıyı illerinde özel üretilmiş cihazlarla denizlerden örnekler topladı. Gönüllülerin katılımıyla gerçekleştirilen proje, gemiyle seyrüsefer gereksinimini ortadan kaldırarak 250 bin litre yakıt tasarrufu sağladı ve 650 ton karbondioksite karşılık gelen karbon ayak izini azalttı.
Bilim İletişimi ve Toplumun Katılımı
ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesinin toplumun bilimsel süreçlere katılımını teşvik ettiğini belirtti. ODTÜ’nün Bilim İletişimi Ofisi aracılığıyla Türkiye’nin çeşitli kenar şehirlerinde ve KKTC’de gönüllü araştırma ekipleri kurularak, vatandaş bilimi ile toplumu bilimle buluşturmayı hedeflediklerini vurguladı.
Veri Toplama ve Analiz
Proje kapsamında ODTÜ Tasarım Fabrikası ve Deniz Bilimleri Enstitüsü iş birliğiyle Kaşif-1 adlı özel cihaz geliştirilerek denizler için önemli parametreler dakikalar içinde toplandı. Elde edilen veriler, ODTÜ DBE tarafından incelenmeye alındı ve deniz suyu kalitesi üzerine bilimsel çalışmalara katkı sağlaması amaçlandı.
İklim Değişikliği ve Deniz Sıcaklıkları
ODTÜ’nün proje kapsamında elde edilen verilere göre, küresel ısınma ve El Nino etkisiyle Türkiye denizlerinde rekor sıcaklıklar ölçüldü. Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerindeki deniz yüzeyi sıcaklıklarında artışlar gözlemlendi. Ayrıca, kıyılardaki kirlilik ve biyolojik üretkenlik değerleriyle ilgili detaylı analizler rapora yansıtıldı.
Gelecek Adımlar ve Paylaşım
Proje koordinatörü Prof. Dr. Eren Kalay, Denizlerimizin Genç Kaşifleri Projesi’nin devam edeceğini ve yaz dönemi boyunca yeni gönüllü katılımcılarla çalışmaların sürdürüleceğini belirtti. Projeye katkıda bulunan tüm gönüllü katılımcıların imzasıyla bir bilimsel makale yayınlanacağını ve bu verilerin iklim çalışmalarına da katkı sağlayacağını açıkladı.
