İlaçsız Domates Artık Mümkün “Kendi Tohumumuzu İhraç Edebiliriz”

İlaçsız Domates Artık Mümkün “Kendi Tohumumuzu İhraç Edebiliriz” İYTE’li bilim insanlarının geliştirdiği proje sayesinde kanserojen madde içeren ve ekolojik dengeyi bozan kimyasal ilaçları kullanmadan domates üretimine imkân sağlayacak. İYTE Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı SANTEZ programı tarafından desteklenen bu proje, Türkiye’nin tohum ihraç ederek söz sahibi ülke olmasına öncülük edecek.

Ar-Ge çalışmalarına hız vererek ileri teknoloji ürünler üretmeyi ve katma değeri yüksek ürünler ihraç etmeyi hedefleyen Türkiye’nin, bu anlamda önünü açacak bir proje İYTE’de tamamlandı.

İYTE Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı SANTEZ programı tarafından desteklenen bu proje ile hem değişik hastalık etmenlerine dayanıklı hem de verimi yüksek yerli domates çeşidi üretmek mümkün olabilecek.

Türkiye de yılda 10 milyon ton dolayında domates yetiştiriliyor. Bunun 2,5 milyon tonu sanayi için, geri kalanı da günlük tüketim için yetiştiriliyor. Sanayide kullanılmak üzere yetiştirilen domatesler, tamamen yurt dışından ithal edilen tohumlardan elde ediliyor. Ancak İYTE laboratuvarlarında yapılan ve 3 yıl süren bu çalışma sonucunda değişik hastalıklara, stres, zararlı böcekler gibi verimi düşüren tüm faktörlere dayanıklılık gösteren, tadı ve kalitesi bozulmayan dayanıklı domates genleri tespit edildi.

Türkiye’nin ilk sanayilik domates çeşidini geliştirdik. Bu sanayilik domates çeşidinin ülkemiz tarım alanlarında kullanılması ile Türkiye’nin sanayilik domates tohumunda dışa bağımlılığını ortadan kaldıracaktır.

Moleküler markör yöntemleri kullanılarak tespit edilen genotipler sayesinde yüksek verim sağlayacak yerli domates tohumu üretilebilecek ve tohum ıslahı yapılabilecek. Yetiştirildiği bölgenin özel ihtiyacına göre genotiplerin belirlendiğini vurgulayan İYTE Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar, “Moleküler ıslah yöntemleri kullanılarak üstün verim, kalite ve teknolojik özelliklere sahip, aynı zamanda birçok hastalık etmenine dayanıklı Türkiye’nin ilk sanayilik domates çeşidini geliştirdik. Bu sanayilik domates çeşidinin ülkemiz tarım alanlarında kullanılması ile sanayilik domates üretimi yerli sermaye kullanılarak arttırılmış olacak ve Türkiye’nin sanayilik domates tohumunda dışa bağımlılığını ortadan kaldıracaktır. Ayrıca çeşitli hastalık etmenlerine dayanıklı sanayilik domates çeşidinin geliştirilmesi, tarım zararlılarıyla mücadelede kullanılan tarımsal ilaç kullanımını önemli ölçüde azaltacak ve tarım ilaçlarının insan ve çevreye vermiş olduğu olumsuz etkilerini en aza indirecektir” dedi.

Türkiye’nin kendi tohumlarını geliştirip kullanması ve hatta ihraç etmesinin zorunluluğunu vurgulayan Prof. Dr. Sami Doğanlar, “Diğer ülkelerle rekabet edebilmek için uluslararası pazar standartlarına uygun, hastalıklara dayanıklı, insan sağlığına uygun ürünler yetiştirmek gerekiyor. Tamamladığımız proje sayesinde tamamen doğal yöntemlerle tohum ıslah edebilen ve ihraç eden bir ülke konumuna gelebileceğiz” diye konuştu.

Projenin tarım zararlılarıyla mücadelede kullanılan tarımsal ilaç kullanımını önemli ölçüde azaltması ve tarım ilaçlarının insan ve çevreye vermiş olduğu olumsuz etkilerini en aza indirmesi öngörülüyor.

Projede yer alan doktora öğrencisi İbrahim Çelik “Moleküler ıslah çalışmalarının gen düzeyinde yapıldığına işaret ederek: “Bitki ıslahı dendiği zaman genetiği değiştirilmiş bitki anlaşılıyor oysa bitki ıslahı başka, genetik çalışmalar tamamen başkadır, karıştırılmaması gerekir. Üstelik yıllardır İsrail, Hollanda, Almanya, Amerika, İngiltere’den ithal edilen tohumlarla domates üretimi yaptık. Kullanılan tohumların ülkemiz ekolojik koşullarına ve tüketici taleplerine her zaman uygun olmadığını gözlüyoruz. Tamamlanan proje sayesinde Türkiye dışa bağımlılıktan kurtulacak ve kendi sanayilik domatesini yetiştirebilecek” diye konuştu.

Tamamlanan projenin devrim niteliğinde olduğunu söyleyen Çelik, yapılan çalışma hakkında şu açıklamalarda bulundu: “Sadece bitkinin yaprağından alınan bir parça yaprağın kullanılmasıyla bu karakterler bakımından dayanıklı bitkilerin kolaylıkla ve yüksek hassasiyetle belirlenmesine olanak vermektedir. Çeşitli hastalık etmenleri için geliştirilen markörler, SANTEZ projesi kapsamında çoklu hastalık etmenine dayanıklı sanayilik domates ıslah çalışmalarında başarıyla kullanılarak düşük maliyetle fakat yüksek başarı oranıyla sanayilik domates çeşidi geliştirildi.”

İlaçsız Domates

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*